Collection
149 Vocal pieces
149 Vocal pieces
Other title:
Liederbuch des Hartmann Schedel, Schedelsches Liederbuch
D-Mbs , Cgm 810
D-Mbs , Cgm 810
Language of Text: Latin, French, German, Italian
Original Title: [cover title, on label:] Liber musi | calis
Material description:
-
Source type
Source type: Manuscript copy
Content type: Notated music
Date
1461-1467 (1461a-1467p)
Publishing, printing and production information
Place: Leipzig; Nürnberg
Material
Format, extent: choir-book: 171f.
Dimensions: 15 x 10,5 cm
Watermark description
a) [coat of arms] (Fragment auf Vorsatzpapier des 19. Jh.); 1) [greek cross]; 2) [tower with three battlements]; 3) [scales]; 4) [trimount with cross and flower]
Notes
14 Lagen: Sexternionen, Lage 13 (f.145-158) ein Septernio.
Originale Lagenbezeichnung 1, 2, 4, 6, 8, Reste von 3 und 7 erhalten (jeweils Rückseite des letzten Blatts unten rechts).
Originale Foliierung 1-170 (zuzüglich zwei fliegende Blätter am vorderen Deckel, das zweite Pergament, ferner ein ursprünglich lose eingelegtes Blatt, jetzt f.28a).
Nummerierung der Stücke modern (gegenüber Maier ab f.22 abweichend).
Unbeschriebene Seiten: f.13r (rastriert), 145v, 157v-158r, 159r, 161r, 162v-163r, 166v.; State of preservation: Einband 1961 restauriert, dabei Rücken erneuert.
Binding note
Binding note: Originaleinband: Holzdeckel, mit dunkelbraunem Schafleder überzogen, Streicheisenmuster, Ornament aus rautenförmigem Einzelstempel mit vierblättriger Blume.; Reste von Metallschließen, -buckeln und -beschlägen.
Shelfmark (olim): 208, Cim. 351a, Mus.ms. 3232, Manuscr. Teutsch. St. 5. N. 22, 64, 16, Mus. M. S. No 73
Former owner:
[Verified]
Former owner: [Ascertained]
Former owner: [Ascertained]
Former owner:
Former owner: [Ascertained]
Former owner: [Ascertained]
Former owner:
Provenance note: Hofbibliothek, München, Schedel, Hartmann, Fugger, Johann Jakob, Albrecht V., Herzog von Bayern
Notes: Handschrift in Chorbuchanordnung (zum Teil nicht gleichzeitig lesbar).
Hauptschreiber: Hartmann Schedel, einschließlich Foliierung und alphabetisch geordnetem Index (f.167r-168r).
Der Index umfasst alle Stücke bis f.121r (no.103) mit Ausnahme von no.22, der Wiederholung von no.35 (f.45v-46r), no.95-97 sowie der Textaufzeichnung no.103. No.96 und 97 sind Eintragungen von anderen Händen (Angaben der Nummern nach KBM 5/1 und KirnbauerS 2001).
Die Aufzeichnung von no.104 (f.121v) stammen zum Teil von Schedel (no.107-121, 126-126a, 128-134, 136-140, 143), zum Teil von anderen Händen.
Zur Verteilung weiterer Schreiberhände vgl. KirnbauerS 2001, p.226-227.
Einheitliche Rastrierung aller Seiten der ersten beiden Lagen (je vier Fünfliniensysteme) und der Lagen 3-12 (bis einschließlich f.144v, je fünf Fünfliniensysteme).
Für die Notierung der Stimmen nicht verwendete Systeme dienten zum Teil zur übersichtlichen Aufzeichnung der Textstrophen.
Texte häufig separat notiert, sodass unter den Noten nur Textmarken oder –initien stehen. Auch die unter die Noten geschriebenen Texte nicht exakt zugeordnet.
Initialen gelegentlich mit bescheidener ornamentaler Auszierung.
Auf dem zweiten fliegenden Blatt des Vorsatzes recto alte Signaturen: Manuscr. Teutsch. St. 5. N. 22 (in Rot, ab „St.“ durchgestrichen), 64 (durchgestrichen), 16, Mus. M. S. No 73. Ebd. Titel von der Hand der zuletzt aufgeführten Signatur: Teutsche Lieder, | mit etlichen lateinischen | Motetten.
Auf dem ersten fliegenden Blatt recto Exlibris der herzoglichen (Dressler A2b; 1618), verso dasjenige der kurfürstlichen Bibliothek (Dressler B1a; 1630).
Auf dem vorderen Spiegel Besitzvermerk: Libellus doctoris hartman[n]i schedel. Die Bibliothek Schedels wurde 1552 durch Hans Jakob Fugger von den Erben erworben. Mit dem Ankauf der Fuggerschen Bibliothek im Jahre 1571 durch Albrecht V. von Bayern gelangte sie in die herzogliche Bibliothek in München.
Musiktheoretische und nicht-musikalische Eintragungen in der Handschrift:
Vorderer Spiegel: Von der Hand Schedels Exzerpte lateinischer Texte, u.a. De Arte musica (Socrates philosophorum fons), sechs Verse in Hexametern Musica vanis.
f.1r: Von der Hand Schedels der Hexameter „Carmi[n]a francigenu[m] liber hic | p[rae]dulcia claudit“, ferner eine kurze Farbensymbolik in Deutsch, Horazverse, Excerpte „Descriptio Musice“ (Musica est diviso sonorum et vocum) und „De Inventore Musice“ (Musicae repertorum moises tubal dicit).
f.160v: Eintragung über einen bemerkenswerten Sonnenuntergang im Jahre 1465.
f.170r: Von der selben Hand Zahlenspiele in Deutsch.
f.170v: Von zwei verschiedenen Händen die Strophen „Das woffen iocuff schefer riff“ und „Ir edel leut von gew“, ferner eine Federprobe.
Hinterer Spiegel: Von der Hand Schedels: Zwei Verse „O venustissima mulie[rum] regi[n]a“, eine zehnzeilige Strophe „Wir feins geslecht“ und eine sechszeilige „Het ich des keisers beib (=weib)“. Dazwischen von anderer Hand Federprobe.
Wasserzeichen:
[tower with three battlements] (Briquet, no.15873)
[greek cross] (ähnlich Briquet, no.5550)
[scales] (Briquet, no.2404)
[trimount with cross and six-petalled flower] (ähnlich Briquet, no.11822)
Zur Verteilung der Wasserzeichen vgl. SchneiderH 1984.
Hauptschreiber: Hartmann Schedel, einschließlich Foliierung und alphabetisch geordnetem Index (f.167r-168r).
Der Index umfasst alle Stücke bis f.121r (no.103) mit Ausnahme von no.22, der Wiederholung von no.35 (f.45v-46r), no.95-97 sowie der Textaufzeichnung no.103. No.96 und 97 sind Eintragungen von anderen Händen (Angaben der Nummern nach KBM 5/1 und KirnbauerS 2001).
Die Aufzeichnung von no.104 (f.121v) stammen zum Teil von Schedel (no.107-121, 126-126a, 128-134, 136-140, 143), zum Teil von anderen Händen.
Zur Verteilung weiterer Schreiberhände vgl. KirnbauerS 2001, p.226-227.
Einheitliche Rastrierung aller Seiten der ersten beiden Lagen (je vier Fünfliniensysteme) und der Lagen 3-12 (bis einschließlich f.144v, je fünf Fünfliniensysteme).
Für die Notierung der Stimmen nicht verwendete Systeme dienten zum Teil zur übersichtlichen Aufzeichnung der Textstrophen.
Texte häufig separat notiert, sodass unter den Noten nur Textmarken oder –initien stehen. Auch die unter die Noten geschriebenen Texte nicht exakt zugeordnet.
Initialen gelegentlich mit bescheidener ornamentaler Auszierung.
Auf dem zweiten fliegenden Blatt des Vorsatzes recto alte Signaturen: Manuscr. Teutsch. St. 5. N. 22 (in Rot, ab „St.“ durchgestrichen), 64 (durchgestrichen), 16, Mus. M. S. No 73. Ebd. Titel von der Hand der zuletzt aufgeführten Signatur: Teutsche Lieder, | mit etlichen lateinischen | Motetten.
Auf dem ersten fliegenden Blatt recto Exlibris der herzoglichen (Dressler A2b; 1618), verso dasjenige der kurfürstlichen Bibliothek (Dressler B1a; 1630).
Auf dem vorderen Spiegel Besitzvermerk: Libellus doctoris hartman[n]i schedel. Die Bibliothek Schedels wurde 1552 durch Hans Jakob Fugger von den Erben erworben. Mit dem Ankauf der Fuggerschen Bibliothek im Jahre 1571 durch Albrecht V. von Bayern gelangte sie in die herzogliche Bibliothek in München.
Musiktheoretische und nicht-musikalische Eintragungen in der Handschrift:
Vorderer Spiegel: Von der Hand Schedels Exzerpte lateinischer Texte, u.a. De Arte musica (Socrates philosophorum fons), sechs Verse in Hexametern Musica vanis.
f.1r: Von der Hand Schedels der Hexameter „Carmi[n]a francigenu[m] liber hic | p[rae]dulcia claudit“, ferner eine kurze Farbensymbolik in Deutsch, Horazverse, Excerpte „Descriptio Musice“ (Musica est diviso sonorum et vocum) und „De Inventore Musice“ (Musicae repertorum moises tubal dicit).
f.160v: Eintragung über einen bemerkenswerten Sonnenuntergang im Jahre 1465.
f.170r: Von der selben Hand Zahlenspiele in Deutsch.
f.170v: Von zwei verschiedenen Händen die Strophen „Das woffen iocuff schefer riff“ und „Ir edel leut von gew“, ferner eine Federprobe.
Hinterer Spiegel: Von der Hand Schedels: Zwei Verse „O venustissima mulie[rum] regi[n]a“, eine zehnzeilige Strophe „Wir feins geslecht“ und eine sechszeilige „Het ich des keisers beib (=weib)“. Dazwischen von anderer Hand Federprobe.
Wasserzeichen:
[tower with three battlements] (Briquet, no.15873)
[greek cross] (ähnlich Briquet, no.5550)
[scales] (Briquet, no.2404)
[trimount with cross and six-petalled flower] (ähnlich Briquet, no.11822)
Zur Verteilung der Wasserzeichen vgl. SchneiderH 1984.
External Links: Wasserzeichen 1
; Wasserzeichen 2
Bibliographic reference:
no.208
p.26*, 4-12
p.409-420
vol.2, p.236-237
A2b; 1618, B1a; 1630
(Teiledition)
no. 2404, 5550, 11822, 15873
Other shelfmark: Sche
- Anonymus: Der Schönsten zu gefallen - V (2)
- Anonymus: In Hoffnung tu ich - V (2)
- Anonymus: Hübsch zärtlich fein - V (2)
- Anonymus: In suser wonne - V (2)
- Anonymus: Die Blümlein - V (3)
- Anonymus: Sehnlich tut sich verlangen - V (3)
- Anonymus: Ein Lieb hat ich mir - V (3)
- Anonymus: Der Sommer hat sich - V (3)
- Anonymus: In Lieb ist mir mein Herz - V (3)
- Anonymus: Durch dich ich all mein Zeit - V (2)
- Morton, Robert: Elend du hast umfangen - V (3)
- Anonymus: Herz lieblich Lieb - V (2)
- Anonymus: Recht gierlich Gier - V (3)
- Brolo, Bartholomeus: Entrepris suis par grant - V (3)
- Anonymus: O intemerata castitatis - V (3)
- Anonymus: Hübsch zärtlich - V (3)
- Seam, Walter: Ich hätt mir auserwählet - V (3)
- Anonymus: Mein Herz ist mir umgeben - V (3)
- Anonymus: Ich lass nicht ab - V (3)
- Du Fay, Guillaume: Mon seul plaisir - V (3)
- Seam, Walter: Nu leid und meid - V (3)
- Touront, Johannes: O florens rosa - V (3)
- Paumann, Conrad: Weiblich Figur in deinem - V (3)
- Anonymus: Mein Herz in hohen Freuden ist - V (3)
- Anonymus: Käm mir ein Trost - V (3)
- Anonymus: Mein Herz in steten - V (3)
- Anonymus: O Lieb wie süß - V (3)
- Anonymus: Begib mich nicht - V (3)
- Anonymus: Mein Herz ist ganz - V (3)
- Anonymus: Ich hoff und hab - V (3)
- Anonymus: Verschlossne Treu täglich neu - V (3)
- Anonymus: Das leppisch gut - V (3)
- Frye, Walter: Ave regina - V (3)
- Anonymus: O rosa bella - V (3)
- Anonymus: Puisque je vis - V (3)
- Anonymus: Se j'ai vostre grace - V (3)
- Barbingant: Der Pfauenschwanz - V (4)
- Touront, Johannes: Songs - V (3)
- Anonymus: Puisque je vis - V (3)
- Touront, Johannes: Virgo restauratrix mundique - V (4)
- Bedyngham, Johannes: Fortune elas - V (3)
- Anonymus: Lieb ist Leides Anfang - V (3)
- Anonymus: O florida roscida - V (3)
- Anonymus: Songs - V (3)
- Anonymus: Mir ist zerstört - V (3)
- Anonymus: Mein Herz ist mir gemenget - V (3)
- Seam, Walter: Die Vasenacht tut her nahen - V (3)
- Anonymus: Gedenk daran du werdes ein - V (3)
- Anonymus: Bei wunnicklichem Scherzen - V (3)
- Anonymus: Groß Sehnen ich im Herzen trag - V (3)
- Anonymus: Ich klag dir Frau - V (3)
- Anonymus: O hertiglich Verlangen - V (3)
- Anonymus: Ach Scheiden wie gar beraubst du mich - V (X)
- Anonymus: Songs - V (3)
- Ockeghem, Johannes: Ma bouche rit - V (3)
- Anonymus: Haultain treser - V (3)
- Anonymus: Er het mein lib - V (3)
- Touront, Johannes: Vocal pieces - V (3)
- Anonymus: Felix porta paradisi - V (3)
- Anonymus: Candida virginitas paradisi - V (3)
- Du Fay, Guillaume: Se la face ay pale - V (3)
- Anonymus: Tant me desplet - V (3)
- Binchois, Gilles: Chansons - V (3)
- Frye, Walter: Trinitatis dies praemittitur - V (3)
- Anonymus: Magnificat - V (4)
- Anonymus: Sela venture - V (3)
- Anonymus: ?Ballade? - V (3)
- Anonymus: Surtantes - V (3)
- Anonymus: Helas tres - V (3)
- Anonymus: O pulcherrima mulierum - Excerpts; V (4)
- Frye, Walter: O sacrum convivium - V (3)
- Anonymus: Sancta Maria virgo intercede - V (3)
- Anonymus: Kukerley - V (3)
- Pullois, Johannes: Pour prison - V (3)
- Anonymus: Benedicite Dominum et ea - V (2)
- Anonymus: Der Winter - V (3)
- Anonymus: Ecce tu pulchra es - V (3)
- Anonymus: Trouvé me suis en la forest? - V (3)
- Anonymus: Aquinoi porroi - V (3)
- Pullois, Johannes: O beata Maria - V (3)
- Salice, Walter de: Songs - V (3)
- Pullois, Johannes: Pour toutes fleures - V (3)
- Anonymus: O lieblich - V (3)
- Binchois, Gilles: Je ne vis onques la pareille - V (3)
- Anonymus: Amouis mon segnior - V (4)
- Anonymus: Que me fault - V (3)
- Horwood, William: ?Ballade? - V (3)
- Frye, Walter: O florens rosa - V (3)
- Du Fay, Guillaume: Malheureulx cueur que vieulx - V (3)
- Rouge, Guillaume Le: Se je fais duel - V (3)
- Anonymus: Du desir que tant - V (3)
- Anonymus: Se vous ne manem - V (3)
- Anonymus: Ach Scheiden bitter ist - V (X)
- Anonymus: Ach Gott was meint - V (3)
- Anonymus: Aus fahr ich hin - V (2)
- Anonymus: Mein Gemüt das wüt - V (3)
- Anonymus: O beatissima - V (3)
- Anonymus: Kein Freud mag ich - V (3)
- Anonymus: O Zeit wie schnell - V (3)
- Anonymus: In Lieb ist mir mein Herz - V (3)
- Anonymus: Dass ich dich lieb - V (3)
- Anonymus: Der Mai und auch die Sommerzeit - V (3)
- Nadler, Wenzeslaus: Ach Gott ich klag - V (3)
- Anonymus: Nach deiner Lieb
- Anonymus: Ave regina - V (3)
- Anonymus: Sig seld und heil - V (3)
- Anonymus: Celebris hic dies - V (3)
- Anonymus: Was in den Augen - V (3)
- Anonymus: Der Mai ist hin - V (2)
- Anonymus: O Winter kalt - V (3)
- Ruslein, W.: Zu aller Zeit - V (3)
- Anonymus: Carmina ytalica utilia pro coreis - V (X)
- Anonymus: Vocal pieces - V (3)
- Anonymus: Wünschlichen schön ist ihr Gestalt - V (3)
- Anonymus: Ich freu mich sehr der Wiederfahrt - V (3)
- Anonymus: Seit ich dich Herz - V (3)
- Anonymus: In Feuers Hitz - V (3)
- Anonymus: Der Voglein Art - V (3)
- Anonymus: Ich freu mich sehr zu der ich kehr - V (3)
- Anonymus: Ich bin erfreut - V (3)
- Anonymus: Seh hin mein Herz - V (3)
- Anonymus: O wie gern und doch - V (3)
- Anonymus: Es ist kein Scherz - V (3)
- Anonymus: Was mir in Freuden - V (3)
- Anonymus: Zärtlich geschont lieblich - V (3)
- Anonymus: Ach Gott wem soll ich klagen
- Anonymus: Es ist ein Schnee gefallen
- Anonymus: Mein Herz ist mir betrübet
- Anonymus: Ein schwarzes rusiges Dirnelein
- Anonymus: Lieb haben und selten sehen
- Anonymus: Kund ich der reynen
- Anonymus: Gnad lip ich far
- Anonymus: Wohl hin es soll geschieden sein
- Anonymus: Es leit mir hart
- Anonymus: Ach meiden du vil sendepein
- Anonymus: Der Mai mit seinem Schalle
- Anonymus: Die ich in meinem Sinne
- Anonymus: Elend hat mich umfangen
- Anonymus: Ein weiblich Bild
- Anonymus: Blaß abe den Hunden
- Anonymus: All mein Begier
- Anonymus: Man singt und sagt
- Anonymus: Owe wie gehn
- Anonymus: So so mein Liebste zart - V (3)
- Anonymus: Es taget vor dem Walde - V (4)
- Anonymus: Ein Fräulein fein - V (3)
- Anonymus: O Reiserei du harte Speis
- Anonymus: Was ich selb viert
- Anonymus: Awe meins pleiben
Library (siglum) shelfmark:
Cgm 810
RISM ID no.: 456053274
Last update: November 11, 2024
Last update: November 11, 2024